Extreem weer trotseren – watermanagement op campings

+++ Deze tekst is een automatische vertaling +++

Samenvatting van het PiNCAMPUS webinar “Alles over water” gehouden in het Engels door Martin Rolletschek, Ecocamping consultant en ingenieur voor milieutechnologie en hernieuwbare energieën op 24 mei 2024.

De klimaatverandering gaat snel. Vooral Europa wordt hierdoor getroffen. Het continent heeft te kampen met ongeveer twee keer zoveel opwarming als andere delen van de wereld. Dat meldt het Europees Milieuagentschap in zijn rapport van mei 2024, aldus Martin Rolletschek.

De toekomst is onvoorspelbaar. Maar verdere intensivering van de klimaatverandering is waarschijnlijk. De oceanen zijn bijvoorbeeld al zo warm dat ze, in tegenstelling tot vroeger, nauwelijks in staat zijn om de opwarming van de aarde te bufferen.

De gevolgen van klimaatverandering zijn nu al dramatisch:

• Meer stormen, zware regenval en overstromingen
• Toenemende hittegolven, extreme droogtes en watertekorten
• Ernstige gezondheidsrisico’s (bijv. slachtoffers van overstromingen, sterfgevallen door hitte)
• Ernstig beschadigde of instortende ecosystemen, verlies van biodiversiteit
• Dramatische veranderingen in landschappen, flora en fauna
• Toenemende risico’s voor de voedselvoorziening
• Kostenstijgingen of andere schade voor consumenten en industrie (bijv. watertekort: elektriciteitscentrales hebben geen koelwater, binnenvaart op rivieren beperkt)
• Economische of politieke onrust, armoede en migratie
• Veranderende wettelijke randvoorwaarden (bijv. nationale waterstrategie in Duitsland)
• Concrete gevolgen voor het toerisme en de campingindustrie: crises of extreme weersomstandigheden schrikken gasten af, ooit aantrekkelijke natuurlandschappen raken verlaten

Bereid je tijdig voor op de gevolgen van klimaatverandering

Campings moeten nu al de risico’s voor hun locatie analyseren. Zo kunnen ze op tijd strategieën ontwikkelen en passende maatregelen nemen. De concrete aanpassing aan de gevolgen van de klimaatverandering en maatregelen om de klimaatverandering af te remmen zijn even belangrijk. Campinguitbaters moeten ook zorg dragen voor de bescherming van gasten en werknemers. Ondernemers moeten ervoor zorgen dat hun camping op lange termijn aantrekkelijk, functioneel en economisch blijft – en klimaatbestendig wordt.

Waterbeheer speelt hierbij een doorslaggevende rol

Duurzaam en economisch beheerde campings kunnen een voortrekkersrol spelen op het gebied van waterbeheer: Met ongeveer 60 liter is het gemiddelde zoetwaterverbruik per overnachting op een camping aanzienlijk lager dan dat van hotels en andere toeristische voorzieningen. Gasten verbruiken thuis ook meer dan wanneer ze kamperen (in Duitsland bijvoorbeeld 120 liter per dag/nacht).

In principe moeten campings voorbereid zijn op “te veel water” (hevige regenval, overstromingen) of “te weinig water” (droogte, hittegolven). Het concept “sponslandschap” wordt ook aanbevolen voor campings. Het voorziet in een omschakeling of reorganisatie van moderne landschappen die een snelle waterafvoer bevorderen, naar steden, landschappen en campings die massa’s water kunnen absorberen en opslaan.

Waterbesparing en de circulaire economie spelen ook een doorslaggevende rol in het waterbeheer, vooral als effectieve methode om droogte tegen te gaan: gebruikt water moet consequent worden gerecycled of gezuiverd zodat het in omloop blijft. Wie water bespaart en in een kringloop gebruikt, kan ook zuiniger worden. Dit is des te belangrijker omdat het reinigen van afvalwater steeds duurder wordt door de toenemende watervervuiling.

Het is ook belangrijk om gegevens professioneel te registreren en te controleren, bijvoorbeeld over zoetwaterverbruik, afvalwater of weergegevens.

Zware regenval en overstromingen – wat te doen om het te voorkomen

• Voer een risicoanalyse uit voor uw locatie en regio
• Gebruik weersvoorspellingen en waarschuwingsapps
• Ontwikkel en oefen nood- en evacuatieplannen
• Controleer de verzekeringsdekking en pas deze aan
• Ontwikkel een zo natuurlijk mogelijke bescherming tegen overstromingen
• Analyseer paden, hellingen, standplaatsen (waar verzamelt het water zich, hoe stroomt het in extreme gevallen)
• Ontwerp de camping zo dat deze meer water op natuurlijke wijze kan absorberen (minder afdichting, waterabsorberende bodems en planten, terrassen in plaats van steile hellingen, groene daken en meer)
• Ontwerp sanitaire ruimtes en andere gebouwen overstromingsbestendig, zorg voor veilige locaties en geschikte apparatuur (bijv. hogere elektriciteitskabels)
• Controleer dijken, dammen, sloten, watermassa’s en hellingen op de locatie
• Netwerken onderhouden of activeren: Politiek, nutsbedrijven en afvalverwerkingsbedrijven, rampenbestrijding, naburige bedrijven die kunnen helpen als rampenbestrijders overbelast zijn in het geval van een crisis
• Bewustmaken van gasten en medewerkers, communiceren en oefenen van gedrag in het geval van een crisis
• Diensten aanbieden voor gasten bij slecht weer, bijvoorbeeld overdekte ruimten

Hittegolven en extreme droogte – wat helpt daartegen

• Gasten informeren: Bied gedragstips en verkoeling, bescherm bijzonder kwetsbare groepen zoals oudere gasten en gezinnen met kinderen
• Optie: de kostbare bron van vers water tegen betaling beschikbaar stellen aan gasten, vergelijkbaar met elektriciteit (volgens Rolletschek neemt de acceptatie van “water billing” langzaam toe)
• Oefen noodscenario’s en communiceer noodoproepen (eerste hulp, reddingsdiensten)
• Controleer en verbeter het microklimaat: Zorg voor drinkwater, koele, bij voorkeur vochtige plaatsen – inclusief fonteinen of schilder het asfalt zodat het minder warmte van de zonnestralen absorbeert
• Schaduw speelplaatsen, parkeerplaatsen, parkeergarages, zwembaden of vijvers – met bomen, zonneschermen, fotovoltaïsche gebieden en meer, creëer overdekte faciliteiten
• Kies planten die beter bestand zijn tegen droogte en hitte (maar die toch in het plaatselijke ecosysteem passen en andere planten niet verdringen). Voorbeeld: Camping Jesolo International heeft €20.000 aan water per jaar bespaard door over te schakelen op planten die minder water nodig hebben.
• Als irrigatie nodig is, gebruik het dan alleen selectief en efficiënt
• Indien mogelijk, zaai bomen of plant ze als kleine zaailingen – zo kunnen ze de wortels ontwikkelen die ze nodig hebben om te overleven in droge omstandigheden. In de loop der jaren moet de bomenpopulatie divers en van verschillende leeftijden zijn. Veel bomen bieden schaduw, slaan water en CO2 op, produceren zuurstof en verhogen de levenskwaliteit op de camping.
• Bespaar water: Kies planten die minder water nodig hebben, installeer waterbesparende apparaten in de sanitaire voorzieningen, motiveer gasten om water te besparen. Denk er bij waterbesparing aan dat leidingen ook voldoende doorgespoeld moeten worden!
• Elimineer waterlekken: In Duitsland gaat 25% tot 35% van het water verloren door lekken in het leidingnetwerk, in sommige andere landen zelfs nog meer. Controleer daarom je eigen leidingnetwerk, vooral voor de winterstop, en praat er ook over met je plaatselijke leverancier.
• Verzamel en sla water op: bijvoorbeeld in vijvers, regenbakken en regentonnen. Betrek er ook (vaste) gasten en hun accommodatie bij – let op hygiëne, voorkom muggenplaag
• Professionele scheiding van grijs, zwart en geel water, professionele behandeling of economisch en ecologisch gebruik van gezuiverd afvalwater, bijvoorbeeld voor landbouwteelt.
• Excursus: Is zeewaterontzilting een oplossing voor watertekorten? Waarschijnlijk niet. Veel waterexperts zeggen dat zoet water besparen of zuiveren makkelijker is dan ontzilting, ondanks de toenemende vervuiling van afvalwater.

Veerkracht tegen de gevolgen van klimaatverandering – de opwarming van de aarde vertragen

Campings kunnen actief bijdragen aan het afremmen van de klimaatverandering en het beperken van de gevolgen ervan – door duurzaam beheer van de camping, uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen, energiebesparing en e-mobiliteit, bewustmaking van gasten en teams, een gezonde en soortenrijke flora en fauna op de camping en nog veel meer.

Ecocamping helpt campings om nog duurzamer te worden met zijn uitgebreide analyse- en adviesaanpak. Met de ClimaCamps award ondersteunt Ecocamping campings individueel om klimaatbestendiger te worden en klimaatverandering tegen te gaan.

_____

Uw contactpersoon voor ECOCAMPING / Martin Rolletschek:

ECOCAMPING Service GmbH
Turmstr. 7a
78462 Konstanz
Web: ecocamping.de
Email: kontakt@ecocamping.de
Phone: +49 (0)7531-28257-0

MARTIN ROLLETSCHEK
Consultant Renewable Energies & Technology
Email: martin.rolletschek@ecocamping.de
Phone: +49 75312825713